Πέμπτη 31 Μαρτίου 2016

Ο καταποντισμός της Ατλαντίδος



Οι αρχαίοι Αθηναίοι νικούν τους εισβολείς από την Ατλαντίδα
Στο έργο αυτό αναπτύσσονται οι κοσμολογικές απόψεις του Πλάτωνα και περιγράφεται η δημιουργία του σύμπαντος. Στην αρχή του διαλόγου ο Σωκράτης συνόψισε τις απόψεις του περί ιδανικής πολιτείας και εξέφρασε την επιθυμία του να αναπτυχθούν από τους συνομιλητές του, τον Τίμαιο, τον Κριτία και τον Ερμοκράτη, τα προσδοκώμενα κατορθώματά της στον πόλεμο. Πρώτος πήρε τον λόγο ο Κριτίας, που άρχισε να διηγείται όσα είχε ακούσει από τον παππού του σχετικά με την επιτυχημένη απόκρουση της εισβολής των κατοίκων της Ατλαντίδας από τους αρχαίους Αθηναίους, ιστορία που μετέφερε στην Αθήνα ο Σόλωνας μετά την επιστροφή του από την Αίγυπτο.

Μτφρ. Β. Κάλφας. 1995. Πλάτων. Τίμαιος. Εισαγωγή, μετάφραση, σχόλια. Αθήνα: Πόλις.

Τα επιτεύγματα της πόλης σας ήταν πολλά και μεγάλα· είναι γραμμένα εδώ κι εμείς συνεχίζουμε να τα θαυμάζουμε. Υπάρχει όμως ένα που τα ξεπερνά όλα σε μεγαλείο και αρετή. Τα αρχεία μας αναφέρουν ότι η πόλη σας αναχαίτισε κάποτε μια μεγάλη δύναμη που είχε επιτεθεί με αλαζονεία εναντίον όλης της Ευρώπης και της Ασίας ξεκινώντας απ' έξω, από τον Ατλαντικό ωκεανό. Οι άνθρωποι μπορούσαν να ταξιδεύουν εκείνη την εποχή στον ωκεανό, γιατί αμέσως μετά το στόμιό του ―που, όπως μαθαίνω, εσείς το ονομάζετε Ηράκλειες Στήλες― υπήρχε ένα νησί μεγαλύτερο από την Ασία και τη Λιβύη μαζί. Οι ταξιδιώτες της εποχής περνούσαν από αυτό στα άλλα νησιά και από εκεί σε όλη την απέναντι ήπειρο που περιβάλλει αυτήν την πραγματικά αχανή θάλασσα. Όλα τα μέρη που βρίσκονται μέσα από το στόμιο που λέγαμε φαίνονται σαν λιμάνι με στενή είσοδο· το πέλαγος όμως που εκτείνεται έξω από το στόμιο είναι πραγματικό πέλαγος· και η στεριά που το περικλείει θα έλεγε κανείς ότι αξίζει να ονομαστεί "ήπειρος", στην κυριολεξία του όρου. Σ' αυτό το νησί, την Ατλαντίδα, δημιουργήθηκε κάτω από βασιλική εξουσία μια μεγάλη και θαυμαστή δύναμη που κυριάρχησε σε όλο το νησί καθώς και σε πολλά άλλα νησιά και μέρη της απέναντι ηπείρου. Επιπλέον, προς την πλευρά μας, επικράτησε στη Λιβύη ως την Αίγυπτο και στην Ευρώπη ως την Τυρρηνία. Αυτή λοιπόν η μεγάλη δύναμη συγκέντρωσε κάποτε όλα της τα στρατεύματα και επιχείρησε, με μία μόνο επίθεση, να υποδουλώσει την πόλη σας και τη δική μας και όλες όσες βρίσκονται μέσα από τις Στήλες. Τότε ακριβώς, Σόλων, αποκαλύφθηκε σε όλη την ανθρωπότητα η αρετή και η δύναμη της πόλης σας, γιατί στάθηκε πρώτη στο φρόνημα και στην τεχνική του πολέμου. Επικεφαλής των Ελλήνων, και στη συνέχεια αναγκασμένη να πολεμήσει μόνη όταν οι άλλοι την εγκατέλειψαν, έφθασε στον έσχατο κίνδυνο αλλά τελικά απέκρουσε τους εισβολείς και θριάμβευσε. Δεν άφησε έτσι να γνωρίσουν τη σκλαβιά αυτοί που δεν είχαν υποδουλωθεί ποτέ και απελευθέρωσε με μεγαλοψυχία όλους εμάς τους άλλους που κατοικούσαμε μέσα από τις Ηράκλειες Στήλες. Πολύ αργότερα όμως ήρθαν τρομεροί σεισμοί και κατακλυσμοί και, μέσα σε μία μέρα και μία νύχτα φρίκης, όλο το γένος των πολεμιστών σας χάθηκε μέσα στη γη, και το νησί της Ατλαντίδας βυθίστηκε στη θάλασσα και αφανίστηκε. Ο ωκεανός σ' εκείνα τα μέρη έγινε απροσπέλαστος και ανεξερεύνητος από την πολύ βαθιά λάσπη που άφησε πίσω της η Ατλαντίδα καθώς καταποντιζόταν».

Άκουσες λοιπόν, Σωκράτη, μια περίληψη όσων μου είχε διηγηθεί ο γέροντας Κριτίας, μεταφέροντας τα λόγια του Σόλωνα. Όταν μιλούσες χθες για την ιδανική πολιτεία και τους άνδρες της, σκεφτόμουν αυτήν την ιστορία και είχα μείνει έκπληκτος βλέποντας πως, από μια θεόπεμπτη τύχη, στα περισσότερα σημεία συμφωνούσες απόλυτα με τα όσα είχε πει ο Σόλων. Δεν είπα τίποτε εκείνη τη στιγμή· ύστερα από τόσον καιρό, δεν θυμόμουν όλες τις λεπτομέρειες. Σκέφτηκα ότι πρώτα έπρεπε να τα αναπλάσω όλα μόνος μου και μετά να τα πω. Γι' αυτό λοιπόν έσπευσα να δεχθώ την ανταπόδοση που ζήτησες χθες. Σκέφτηκα ότι το δυσκολότερο σε αυτές τις περιπτώσεις είναι να επιλέξει κανείς εκείνο το θέμα που ταιριάζει ακριβώς στο ζητούμενο, και ίσως αυτό να εξυπηρετούσε τις ανάγκες μας. Έτσι λοιπόν, όπως είπε και ο Ερμοκράτης, μόλις φύγαμε χθες από εδώ, τους διηγήθηκα όσα θυμόμουν και, όταν τους άφησα, κατάφερα να ανασυνθέσω όλες σχεδόν τις λεπτομέρειες στη διάρκεια της νύχτας. Πόσο δίκιο έχουν αυτοί που λένε πως ό,τι μαθαίνει κανείς από παιδί μένει για πάντα χαραγμένο στη μνήμη του! Εγώ αμφιβάλλω αν μπορώ να θυμηθώ σήμερα ακόμη και αυτά που άκουσα μόλις χθες. Θα μου έκανε όμως μεγάλη εντύπωση αν ξεχνούσα και το παραμικρό από αυτά που άκουσα πριν από τόσα πολλά χρόνια. Παρακολουθούσα, βλέπεις, με τόσο πάθος, με τόση χαρά τη διήγηση, ήταν και ο γέροντας τόσο πρόθυμος να με διδάξει απαντώντας στις αλλεπάλληλες ερωτήσεις μου, ώστε εντυπώθηκαν όλα μέσα μου σαν ανεξίτηλα εγκαύματα. Από το πρωί μάλιστα τα επαναλαμβάνω συνεχώς και στους φίλους μας, για να μπορούν και αυτοί να συνεισφέρουν στη διήγηση.



Πηγή

Σάββατο 26 Μαρτίου 2016

Διαφωτισμοί Βυζαντινολόγων

greek revolution

Αρβελέρ: «Η Ελλάδα δεν γνώρισε Διαφωτισμό. Ποιός φταίει; Θα το πω, η εκκλησία»

Θα έχετε παρατηρήσει πως υπάρχει ένας διχασμός στον ψυχισμό των Ελλήνων για το που ανήκουν. Αντί να αγκαλιάσουμε την ιστορία μας φαίνεται ότι μας βαραίνει τόσο πολύ που προσπαθούμε να ξεφύγουμε από αυτή αφήνοντας όμως αναπάντητο το ερώτημα για το που ανήκουμε στο χώρο και στον χρόνο.
Καλά αρχίζουμε, (γέλια) γιατί το ανήκειν είναι το πιο μεγάλο πρόβλημα που απασχολεί τους Έλληνες και δεν το λέει κανένας τελικά. Ο Καραμανλής «ανήκομεν εις τη Δύσην», ο Ζουράρις τα ανατολικά του, οι Έλληνες στο μεταίχμιον, μετέωροι. Άρα λοιπόν το ανήκειν είναι το μεγάλο πρόβλημα. Αλλά πριν από το ανήκειν υπάρχει το είναι και στο είναι δεν απαντάει πια κανείς. Γιατί δεν είσαι αυτό που είσαι, δεν είσαι αυτό που κάνεις, είσαι αυτό που έχεις . Απ' αυτήν τη στιγμή, όταν είσαι αυτό που έχεις, δεν ξέρεις τι είσαι.
Ο Χάιντεγκερ λέει ότι ο Λόγος είναι η σκέπη του Είναι και εμείς αυτή τη στιγμή, νομίζω, ότι έχουμε αγλωσσία.

Όχι, δεν είναι αγλωσσία, είναι πανγλωσσία. Ο καθένας λέει ότι να ΄ναι και είναι σύμφωνος με τον εαυτό του. Όλοι μιλάνε και κανείς δεν ακούει. Υπάρχει μια γενική κώφευσις, κουφαμάρα να το πούμε πολύ απλά, η οποία κάνει να είναι αυτός ο κόσμος σε μια αδράνεια νοητική.

Όμως και εδώ υπάρχει ένα πρόβλημα, η διερεύνηση της ταυτότητας οδηγεί σε σύγκρουση ακόμη και με φίλους. Το Βυζάντιο δεν υπάρχει, εμείς δεν έχουμε καμία σχέση με την αρχαιότητα και στο ερώτημα τί είμαστε, ποιοι είμαστε, η απάντηση πλέον που κυριαρχεί είναι «είμαστε άνθρωποι».

Ναι, διότι σε αυτή τη συζήτηση επιστρατεύεις το παρελθόν που διαλέγεις και τι διαλέγεις; Διαλέγεις αυτό που λέμε στα πολύ καλά ελληνικά self esteem history. Ποτέ την άλλη. Από τη στιγμή που επιλέγεις αυτό το παρελθόν σημαίνει ότι δεν είσαι βέβαιος για το μέλλον, γιατί αν ήσουν βέβαιος για το μέλλον δεν θα έχεις ανάγκη να λες ότι δώσαμε τα φώτα στον κόσμο και να μην αναρωτιέσαι ποιος σου έδωσε τον ηλεκτρισμό.

Ναι και αρκετοί λένε ότι δώσαμε τα φώτα στον κόσμο και δεν καταφέραμε κάτι άλλο γιατί μέσα στην ιστορία χαθήκαμε, υπήρξε ένα Βυζάντιο και μια ορθοδοξία και ένας ανατολικός ασκητισμός που μας καθήλωσε την ώρα που υπήρχε ένας διαφωτισμός και εξέλιξη.

Το θέμα είναι ότι η Ελλάδα δεν γνώρισε Διαφωτισμό. Ποιος φταίει; Θα το πω, η εκκλησία. Αφόρισαν σχεδόν τον Βολταίρο και όλους αυτούς, ο μόνος διαφωτιστής στην Ελλάδα ήταν ο Ρήγας Φερραίος. Όταν τον σκότωσαν και αυτόν, ε… να μην τα λέω η εκκλησία δεν θρήνησε τον Ρήγα.

Εντάξει, αλλά υπάρχει και ένας αντίλογος για την εκκλησία. Για παράδειγμα, εάν διασώθηκαν γραπτά της ελληνικής γραμματείας και η γλώσσα ακόμη, διασώθηκαν μέσω της εκκλησίας.
Από ποια εκκλησία; Να τα βάλουμε τα πράγματα στη θέση τους. Δύο μεγάλα ψέματα διδάσκουμε, και εδώ και σε όλη τη Ευρώπη. Το πρώτο είναι ότι η αρχαία γραμματεία σώθηκε από τους Άραβες. Αν είναι αλήθεια αυτό. τότε θέτω την εξής ερώτηση. Πού είναι ο αραβικός Όμηρος; Πού είναι ο αραβικός Θουκυδίδης; Πού είναι ο αραβικός Σοφοκλής, ο Ευριπίδης κτλ; Άρα τι κάναν οι Άραβες; Αυτό που έκαναν οι Άραβες, οι χριστιανοί των αραβικών χωρών, αλλά αυτό δεν έχει σημασία, μετέφρασαν το Όργανο του Αριστοτέλη, τον Πτολεμαίο, τους γεωγράφους και λοιπά. Και αυτό για διοικητικούς λόγους. Όπως είχαν και αυτοί μία αχανή αυτοκρατορία, με το χαλιφάτο της Βαγδάτης κυρίως, αναγκάστηκαν να έχουν ένα εγχειρίδιο διοικητικό και το έκαναν.

Αλλά και ο Αριστοτέλης ο αραβικός δεν είναι ο Αριστοτέλης ο τελειωτικός με τη μορφή που τον ξέρουμε σήμερα. Και όλα αυτά σωθήκανε μέσα από τα σκριπτόρια, δηλαδή τα αντιγραφικά εργαστήρια των μοναστηριών της Κωνσταντινούπολης. Αυτό είναι αλήθεια, αλλά δεν είναι αλήθεια ότι τα έσωσε η εκκλησία. Αυτή που τα έσωσε ήταν η Αυτοκρατορία και είναι κάτι πολύ διαφορετικό. Ο Κωνσταντίνος ο Πορφυρογέννητος στις αρχές του 10ου αιώνα μαζεύει όλα τα έγγραφα από τα ελληνικά κείμενα, από τα μοναστήρια και αλλού για να κάνει την πρώτη εγκυκλοπαίδεια. Και πράγματι καταφέρνει και κάνει την πρώτη εγκυκλοπαίδεια. Όλο το φοιτηταριό της εποχής κάνει τις πρώτες συνόψεις, τα συντάγματα κτλ. Εάν δεν υπήρχαν αυτοί, δεν θα είχαμε τίποτα.

Άλλωστε, διατείνομαι ότι επειδή έχουμε τα fragmenta ιστορικών και άλλα, όταν τους μάζεψε ο Κωνσταντίνος ο Πορφυρογέννητος έκαναν μια εγκυκλοπαίδεια κατά θέματα, δηλαδή ήταν μια εγκυκλοπαίδεια με 55 θέματα πάνω κάτω περί κυνηγίου, περί ιατρικής και άλλων θεμάτων και αυτοί που την έφτιαχναν είχαν τα θέματα και επιλεκτικά ψαλίδιζαν. Αυτό διατείνομαι, αλλά δεν μπορώ να το αποδείξω. Όπως και να έχει, ακόμη και αυτά που λέμε αραβικά κείμενα είναι κατά κάποιο τρόπο βυζαντινής προέλευσης.
«Δύο μεγάλα ψέματα διδάσκουμε, και εδώ και σε όλη τη Ευρώπη. Το πρώτο είναι ότι η αρχαία γραμματεία σώθηκε από τους Άραβες. Το δεύτερο ψέμα είναι ότι χάρη στη τη φυγή των Κωνσταντινοπολιτών, έπειτα από την Άλωση της Πόλης το 1453, έγινε η Αναγέννηση»

Πώς σχολιάζετε το επιχείρημα ότι το Βυζάντιο ήταν σκοταδισμός και ευθύνεται για το χαμό του ελληνικού πολιτισμού ή ότι ο Ιουστινιανός έκλεισε τις φιλοσοφικές σχολές;

Παρασκευή 25 Μαρτίου 2016

Ας μιλήσουμε για την Ευδαιμονία των Ελλήνων

Αν οι πολιτικοί διάβαζαν τον Οδυσσέα Ελύτη!


Εκπνέει το 2011, που είναι «Ετος Οδυσσέα Ελύτη», και δεν έγινε τίποτε απολύτως από την πλευρά της πολιτείας για να τιμηθεί ο μεγάλος μας ποιητής και προπαντός για να θυμηθούμε, αυτές τις μαύρες ώρες που περνάει ο τόπος, τον προφητικό και συνάμα παρήγορο λόγο του.
Μήπως η αιτία που δεν έγινε τίποτε είναι η οικονομική κρίση; Και να μην υπήρχε, πάλι δεν θα γινόταν τίποτε αξιόλογο, όπως δεν έγινε όταν ο Ελύτης τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ το 1979. Θυμάμαι ότι τότε ο βουλευτής Φοίβος Ιωαννίδης είχε προτείνει να καλέσει η Βουλή τον Ελύτη να μιλήσει στην Ολομέλεια. Η πρόταση έπεσε στο κενό της αδιαφορίας και της αμάθειας. Τι θα μπορούσε να πει ένας ποιητής στους πολιτικούς; Απάντηση: Οσα έλεγαν οι μαντινάδες στον Ελευθέριο Βενιζέλο που και τις τραγουδούσε.
Αυτός ο τόπος, δυστυχώς, αδικεί, περιφρονεί και υποτιμά τα άξια παιδιά του. Τους δύο νομπελίστες ποιητές, τον Γιώργο Σεφέρη και τον Οδυσσέα Ελύτη, δεν καταδέχτηκε η Ακαδημία Αθηνών να τους εκλέξει μέλη της. Ας είναι. Ευτυχώς τους ποιητές τούς τιμάει από την καρδιά του ο απλός λαός, που τραγουδάει τους στίχους τους, δακρύζει, εμψυχώνεται και παίρνει κουράγιο στους αγώνες του. Είναι αυτός που εμπνέει και εμπνέεται σ' αυτήν την ακατάλυτη ανά τους αιώνες επικοινωνία με τον τίμιο ποιητικό λόγο.
Είναι, λοιπόν, σήμερα, που δοκιμάζεται ο τόπος από τη βαθιά οικονομική και κοινωνική κρίση, επίκαιρος ο καθαρός λόγος του Οδυσσέα Ελύτη. Οπως ο ίδιος έγραψε: «Οπου και να σας βρίσκει το κακό, αδελφοί/ όπου και να θολεύει ο νους σας/ μνημονεύετε Διονύσιο Σολωμό/ και μνημονεύετε Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη».
Θα προσθέταμε: «Μνημονεύετε και Οδυσσέα Ελύτη». Τον μνημονεύουμε σήμερα, γιατί καθαρά, ανοιχτά, με την τίμια γλώσσα του, μιλούσε πάντοτε για την κρίση της ελληνικής κοινωνίας. Απλώς η εξουσία, κάθε εξουσία, ποτέ δεν άκουγε, όπως και στις μέρες μας, γι' αυτό και φτάσαμε εκεί που φτάσαμε.
Στο πλαίσιο των λίγων εκδηλώσεων για το «Ετος Οδυσσέα Ελύτη» η σύντροφός του Ιουλίτα Ηλιοπούλου συγκέντρωσε και επιμελήθηκε 37 συνεντεύξεις, που έδωσε ο ποιητής στη διάρκεια 50 χρόνων (1942-1992) και εκδόθηκαν σε έναν τόμο από τις εκδόσεις «ύψιλον/βιβλία» με τίτλο «Συν τοις άλλοις», τον οποίο είχε δώσει ο ίδιος ο Ελύτης το 1995. Ολες οι συνεντεύξεις έχουν μεγάλο ενδιαφέρον, γιατί όσα λέει ο ποιητής έχουν διαχρονική αξία και δεν φωτίζουν μόνο το τεράστιο έργο του. Ιδιαίτερα επίκαιρη είναι μια πολιτική συνέντευξη, που έδωσε το 1958 στον Ρένο Ηρ. Αποστολίδη, απαντώντας σε ερωτήματα έρευνας της εφημερίδας «Ελευθερία» με θέμα «Τι φταίει για την κακοδαιμονία της ελληνικής ζωής;».
Η συνέντευξη άνοιγε με την ερώτηση: «Ζητείται η γνώμη σας, κύριε Ελύτη, η εντελώς ανεπιφύλακτη και αδέσμευτη, επάνω σε ό,τι θεωρείτε ως την πιο κεφαλαιώδη κακοδαιμονία του τόπου. Από τι κυρίως πάσχουμε και τι πρωτίστως μας λείπει; Ποια θα ονομάζατε "πρώτη μάστιγα" της νεοελληνικής ζωής;». Απάντησε: «Από τι πάσχουμε κυρίως; Θα σας το πως αμέσως: από μια μόνιμο, πλήρη και κακοήθη ασυμφωνία μεταξύ του πνεύματος της εκάστοτε ηγεσίας μας και του "ήθους" που χαρακτηρίζει τον βαθύτερο ψυχικό πολιτισμό του ελληνικού λαού στο σύνολό του!». Την ίδια απάντηση, πιστεύω, θα έδινε ο Ελύτης και σήμερα, αν ζούσε και του ζητούσαν να σχολιάσει την κρίση. Συμπλήρωσε τότε την απάντησή του τονίζοντας: «Από την ημέρα που έγινε η Ελλάδα κράτος έως σήμερα, οι πολιτικές πράξεις θα έλεγε κανένας ότι σχεδιάζονται και εκτελούνται ερήμην των αντιλήψεων για τη ζωή, και γενικότερα των ιδανικών που είχε διαμορφώσει ο Ελληνισμός μέσα στην υγιή κοινοτική του οργάνωση και στην παράδοση των μεγάλων αγώνων για την ανεξαρτησία του. Η φωνή του Μακρυγιάννη δεν έχει χάσει, ούτε σήμερα ακόμη, την επικαιρότητά της».
Θίγοντας το καίριο θέμα της Παιδείας, ο Ελύτης θα πει ότι «εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις, η ηγετική μας τάξη, στο κεφάλαιο της ελληνικής παιδείας, έχει μαύρα μεσάνυχτα!» και θα υπογραμμίσει: «Ολα τα άλλα κακά που θα μπορούσα να καταγγείλω -η έλλειψη ουσιαστικής αποκεντρώσεως και αυτοδιοικήσεως, η έλλειψη προγραμματισμού για την πλουτοπαραγωγική ανάπτυξη της χώρας, ακόμη και ο τρόπος με τον οποίο ασκείται η εξωτερική μας πολιτική είναι ζήτημα βαθύτερης ελληνικής παιδείας! Από την άποψη ότι μόνον αυτή μπορεί να προικίσει έναν ηγέτη με την απαραίτητη ευαισθησία για να ενστερνισθεί και αντιστοίχως να αποδώσει το ήθος του λαού».
Στη συνέντευξή του εκείνη ο Οδυσσέας Ελύτης συμπύκνωσε τη διαπίστωσή του για την κακοδαιμονία της ελληνικής ζωής σε μία φράση: «Οσο, λοιπόν, κι αν είναι λυπηρό, πρέπει να το πω: ο Ελληνισμός, για την ώρα τουλάχιστον, επέτυχε ως γένος, αλλ' απέτυχε ως κράτος! Και παρακαλώ νύχτα-μέρα τον Θεό, και το μέλλον, να με διαψεύσουν». Πώς λοιπόν, θα πετύχει και ως κράτος ο Ελληνισμός, όταν από την ηγεσία του λείπει το ουσιώδες στοιχείο της συνεννόησης και της συνεργασίας για να αποτραπεί η καταστροφή;
Πηγή     

Δευτέρα 21 Μαρτίου 2016

Δύο Αγγελιοφόροι

Δύο κομήτες θα περάσουν πιο κοντά από τη Γη από κάθε άλλον μέσα στα επόμενα 150 χρόνια

Δύο μικροί κομήτες που μοιάζουν με δίδυμους, θα περάσουν σχετικά κοντά από τη Γη ο ένας μετά τον άλλο, ο πρώτος τη Δευτέρα και ο δεύτερος την Τρίτη. Θα πρόκειται για ένα από τα πλησιέστερα περάσματα στην ιστορία, κάτι που δεν θα επαναληφθεί για τουλάχιστον τα επόμενα 150 χρόνια. 

Η Αμερικανική Διαστημική Υπηρεσία (NASA) καθησύχασε ότι οι κομήτες, ο 252P/LINEAR (μήκους 230 μέτρων) και ο P/2016 BA14 (περίπου ο μισός σε μέγεθος), θα περάσουν σε ασφαλή απόσταση, ο πρώτος στα 5,2 εκατομμύρια χιλιόμετρα και ο δεύτερος στα 3,5 εκατομμύρια χιλιόμετρα. Η NASA θα τους παρακολουθεί στενά με τα τηλεσκόπιά της, μεταξύ των οποίων και το διαστημικό τηλεσκόπιο «Χαμπλ». 

Ο P/2016 BA14 ανακαλύφθηκε από το τηλεσκόπιο PanSTARRS του Πανεπιστημίου της Χαβάης στις 22 Ιανουαρίου φέτος, ενώ ο 252P/LINEAR είχε εντοπισθεί για πρώτη φορά από το τηλεσκόπιο «Λίνκολν» του Πανεπιστημίου ΜΙΤ το 2000. Θεωρείται πιθανό ότι ο πρώτος αποτελεί αποσπασμένο κομμάτι του δεύτερου, καθώς οι κομήτες είναι συχνά εύθραυστοι και σπάζουν σε κομμάτια. Επιπλέον, οι δύο κομήτες ακολουθούν ασυνήθιστα παρόμοια τροχιά, πράγμα που συνηγορεί ότι κάποτε αποτελούσαν ένα ενιαίο σώμα. 

Η διέλευση του κομήτη P/2016 BA14 θα είναι η τρίτη πλησιέστερη που έχει κάνει ποτέ κομήτης από τη Γη, τουλάχιστον στην καταγεγραμμένη ιστορία. Πιο κοντά από κάθε άλλον, είχε πλησιάσει στη Γη ο κομήτης D/1770 L1 (γνωστός και ως «Λέξελ») το 1770, ενώ τη δεύτερη πλησιέστερη διέλευση είχε κάνει ο κομήτης C/1983 Η1 (γνωστός επίσης ως «IRAS-Αράκι-Αλκοκ») το 1983. 
Το πέρασμα των δύο αυτών κομητών και ιδίως του P/2016 BA14, που θα προσεγγίσει στα 3,5 εκατ. χλμ., θα είναι το πιο κοντινό για το προβλεπτό μέλλον. Σύμφωνα με τη NASA, κανένας άλλος κομήτης δεν αναμένεται να περάσει πιο κοντά από τη Γη μέσα στα επόμενα 150 χρόνια. Αλλά, πάλι, στη ζωή -και στο σύμπαν- υπάρχουν εκπλήξεις... 

Πηγή

Αστρικοί Πόλεμοι


ΑΝΑΚΑΛΥΨΗ ΒΑΡΕΩΝ-ΒΑΡΩΝ
Οι πλανήτες που θα εξαφάνιζαν τον Ήλιο

Το αντηλιακό και τα γυαλιά ηλίου θα ήταν εντελώς ανεπαρκή αν θέλατε να πλησιάσετε το αστρικό σμήνος R136, μια περιοχή στην οποία μόλις ανακαλύφθηκαν εννέα γιγάντια άστρα, καθένα από τα οποία έχει μάζα πάνω από 100 φορές τη μάζα του Ήλιου. Μπροστά σε αυτήν την παρέα γιγάντων, ο Ήλιος είναι 30 εκατομμύρια φορές πιο χλωμός.

Τα άστρα τόσο μεγάλης μάζας είναι εξαιρετικά σπάνια, αφού η διάρκεια ζωής τους δεν υπερβαίνει τα μερικά εκατομμύρια χρόνια. Συγκριτικά, ο δικός μας Ήλιος είναι Μαθουσάλας, αφού μετρά σχεδόν 5 δισεκατομμύρια χρόνια ζωής και του απομένουν άλλα τόσα.

Ο λόγος που τα γιγάντια άστρα είναι βραχύβια είναι ο υψηλός ρυθμός με τον οποίο καταναλώνουν το υδρογόνο από το οποίο σχηματίστηκαν. Είναι τόσο θερμά που εκπέμπουν το μεγαλύτερο μέρος της ακτινοβολίας τους ως υπεριώδες φως, αν και στο ανθρώπινο μάτι θα φαίνονταν γαλάζια.

Το αστρικό σμήνος R136 βρίσκεται στο Μεγάλο Νέφος του Μαγγελάνου,έναν μικρό γαλαξία που περιφέρεται γύρω από τον δικό μας Γαλαξία σε απόσταση περίπου 170.000 ετών.

Μέσα στο σμήνος αυτό είχε ανακαλυφθεί παλαιότερα το άστρο R136a1, το μεγαλύτερο άστρο που γνωρίζουμε στο Σύμπαν, με μάζα τουλάχιστον 250 φορές μεγαλύτερη από του Ήλιου.

Ακόμα εννέα γίγαντες ανακαλύπτονται τώρα χάρη στην υπεριώδη όραση του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble, μαζί με δεκάδες ακόμα αστέρια με μάζα πάνω από 50 ηλιακές μάζες.

Κανείς δεν γνωρίζει ποια είναι η προέλευση αυτών των κοσμικών τεράτων -τα σημερινά κοσμολογικά μοντέλα δεν εξηγούν την ακραία μάζα τους, ενώ η υπόθεση ότι δημιουργήθηκαν από τη συγχώνευση μικρότερων άστρων δεν φαίνεται να ευσταθεί.

Παρά τη μάζα και την ακραία ακτινοβολία τους, οι γίγαντες παραμένουν μυστηριώδεις.

Η ανακάλυψη δημοσιεύεται στο Monthly Notices of the Royal Astronomical Society.


Πηγήin.gr

Πέμπτη 17 Μαρτίου 2016

Κεχριμπαρένια απολιθώματα

savra

Αυτή είναι η πρώτη σαύρα στην Γη 


Μέσα σε ένα κεχριμπάρι ηλικίας 99 εκ. ετών εντοπίστηκε σε άριστη κατάσταση μια σαύρα. Το αρχαιότερο είδος σαύρας που είχε εντοπιστεί μέχρι σήμερα ήταν ηλικίας 24 εκ. ετών και όπως είναι ευνόητο η νέα ανακάλυψη αλλάζει δραματικά τον χάρτη της εξέλιξης όχι μόνο των σαυρών αλλά και των ερπετών γενικότερα.
Η ανακάλυψη
Πριν από μερικές δεκαετίες εντοπίστηκαν σε ένα τροπικό δάσος στη Μιανμάρ (πρώην Βιρμανία και Μπούρμα) πολλά πανάρχαια κεχριμπάρια μέσα στα οποία είχαν εγκλωβιστεί μικρότερα και μεγαλύτερα όντα. Τα κεχριμπάρια έχουν ηλικία περίπου 100 εκ. έτη και έχουν διατηρήσει σε άριστη κατάσταση τους… αιώνιους ενοίκους τους. Ομως μέχρι πριν από λίγο καιρό δεν υπήρχαν τα τεχνικά μέσα για να γίνει η ανάλυση αυτών των κεχριμπαριών και η μελέτη του περιεχομένου τους.
Εκπληκτικά ευρήματα

Το τελευταίο διάστημα πολλές ερευνητικές ομάδες έχουν αρχίσει να αναλύουν αυτά τα κεχριμπάρια και τα αποτελέσματα είναι εντυπωσιακά. Με κάθε ανάλυση έρχονται στο φως άγνωστα μέχρι σήμερα στοιχεία εκείνης της εποχής ενώ αποκαλύπτονται διάφορα είδη την ύπαρξη των οποίων αγνοούσαμε. Ερευνητές του Πανεπιστημίου της Φλόριδα χρησιμοποίησαν μια ψηφιακή τεχνολογία υψηλής ανάλυσης ακτίνων Χ για να μελετήσουν το κεχριμπάρι μέσα στο οποίο βρίσκεται η σαύρα. Σύμφωνα με τους ερευνητές πρόκειται για μια άριστα διατηρημένη σαύρα βρεφικής ηλικίας που έμοιαζε με χαμαιλέοντα. «Πρόκειται για κάτι που συνήθως χαρακτηρίζουμε ως ‘χαμένο κρίκο’» αναφέρει ο Εντουαρντ Στάνλει, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας.

Πηγή

Πέμπτη 3 Μαρτίου 2016

Η Επιστροφή του Ηρακλή



Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο: Εντυπωσιακό αγγείο συμπληρώνει τον εορτασμό των 150 χρόνων

Αποστέλλεται ως αντιδάνειο από το Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης

Με ένα εντυπωσιακό έργο από το Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης συμπληρώνει τον εορτασμό για τα 150 χρόνια από τη θεμελίωση του το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο.

Πρόκειται για έναν ερυθρόμορφο απουλικό κρατήρα, που αποδίδεται στην Ομάδα της Βοστώνης 00.348, ύψους 51,5 εκ. και χρονολόγησης γύρω στο 360 - 350 π. Χ., για την προσωρινή εισαγωγή του οποίου το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (ΚΑΣ) έδωσε χθες ομόφωνα το «πράσινο φως».

Ο απουλικός κρατήρας, που θα εκτεθεί από τις 9 Μαΐου έως τις 30 Σεπτεμβρίου σε αίθουσα του Εθνικού Αρχαιολογικού - πιθανότατα στην Αίθουσα του Βωμού-, αποστέλλεται ως αντιδάνειο για τη συμμετοχή του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου στην έκθεση «Pergamon and the Hellenistic Kingdoms of the Ancient World» («Η Πέργαμος και τα ελληνιστικά βασίλεια του αρχαίου κόσμου»), που πραγματοποιεί από τις 18 Απριλίου έως 10 Ιουλίου το Μητροπολιτικό Μουσείο, το οποίο και θα αναλάβει όλα τα έξοδα μεταφοράς και ασφάλισης του έργου από και προς τη Νέα Υόρκη.

Τι κάνει, όμως, τόσο ξεχωριστό το συγκεκριμένο αγγείο; Μεταξύ άλλων, η μοναδική παράσταση της, χαμένης σήμερα, τεχνικής διακόσμησης μαρμάρινων γλυπτών με την τεχνική της εγκαυστικής στην εμπρόσθια όψη του: Ένας τεχνίτης με τον βοηθό του διακοσμεί ένα άγαλμα του Ηρακλή, σκηνή που διαδραματίζεται σε εσωτερικό χώρο - όπως δηλώνει ο κίονας αριστερά - και στην οποία παρίστανται επίσης ο Δίας, πατέρας του Ηρακλή, μία Νίκη και στο δεξιό άκρο ο ίδιος ο αποθεωμένος Ηρακλής, που παρακολουθεί τον στολισμό του αγάλματός του. Στην οπίσθια όψη απεικονίζεται η Αθηνά, προστάτιδα του Ηρακλή, να συνομιλεί καθισμένη με έναν από τους Διόσκουρους, παρουσία του Ερμή, του Πάνα και ενός Έρωτα που παίζει με πτηνό.
Το αγγείο θα μπορεί να συσχετιστεί με άλλα εκθέματα του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου που σώζουν ακόμη ίχνη του αρχικού χρωματισμού τους, ιδίως γλυπτά, όπως για παράδειγμα η Φρασίκλεια ή ο δίσκος του ιατρού Αινείου, ενώ λόγω της εγκαυστικής τεχνικής, η οποία επέζησε μέχρι την ύστερη αρχαιότητα, θα σημανθούν επίσης τα πορτραίτα του Φαγιούμ που υπάρχουν στο ελληνικό Μουσείο και τα οποία έχουν ιστορηθεί με τη συγκεκριμένη τεχνική.
Η προβολή του θέματος του κρατήρα, δηλαδή της Αποθέωσης του Ηρακλή, ενός θνητού που μετά από τον κάματο δώδεκα  Άθλων και πολλών Παρέργων έγινε τελικά δεκτός ως θνητός-αθάνατος από τους Ολύμπιους θεούς, προγραμματίζεται να συνδυαστεί με τις επετειακές δράσεις του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου για τα 150 χρόνια από την θεμελίωσή του. Στο πλαίσιο αυτό θα πραγματοποιηθούν πιθανότατα και θεματικοί συσχετισμοί με παραστάσεις του Ηρακλή στην κεραμική, τη χαλκοτεχνία και τη γλυπτική, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τον Ηρακλή του τύπου Farnese από το ναυάγιο των Αντικυθήρων, στο Αίθριο του Μουσείου.
Για την προβολή του αγγείου θα συμμετέχουν από κοινού όλα τα αρχαιολογικά τμήματα του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, ενώ θα προετοιμαστεί κι ένα περιεκτικό ενημερωτικό φυλλάδιο από τους αρχαιολόγους του παλαιού τμήματος εκπαιδευτικών προγραμμάτων.