Οργουελιανά Αποφθέγματα

1984- 2016

20ος- 21ος Αιών

Το 1984 (πρωτότυπος τίτλος Nineteen Eighty-Four) είναι ένα δυστοπικό μυθιστόρημα φαντασίας του Τζορτζ Όργουελ που έγραψε την περίοδο 1946 -1948 και δημοσιεύθηκε τον Ιούνιο του 1949. Θεωρείται βιβλίο-σταθμός του 20ού αιώνα στην πολιτική σκέψη. Το βιβλίο περιγράφει την ιστορία του Γουίνστον Σμιθ, ενός απλού μέλους του κυβερνώντος κόμματος, σε ένα ολοκληρωτικό κράτος που έχει τον απόλυτο έλεγχο πάνω σε κάθε δράση και σκέψη των ανθρώπων της μέσω της προπαγάνδας, της διαρκούς παρακολούθησης και της σκληρής τιμωρίας.

Αποκομμένος από τον εξωτερικό κόσμο και το παρελθόν, ο πολίτης της Ωκεανίας είναι σαν ένας άνθρωπος στο διάστημα, που δεν έχει προσανατολισμό, που δεν μπορεί να ξέρει πώς να πάει προς τα επάνω και πώς προς τα κάτω. Οι διοικούντες ένα τέτοιο κράτος είναι απολυταρχικοί, πιο πολύ και απ' ό,τι θα μπορούσαν να είναι οι Φαραώ ή οι Καίσαρες.

• Ελευθερία είναι η ελευθερία να λες ότι δύο και δύο ίσον τέσσερα. Αν αυτό γίνει παραδεχτό, όλα τα άλλα ακολουθούν.

• Η ομολογία δεν είναι προδοσία. Αυτό που λες ή κάνεις δεν έχει σημασία· μόνο αυτό που αισθάνεσαι έχει σημασία. Αν μπορέσουν να με κάνουν να πάψω να σ' αγαπώ, αυτό θα ήταν αληθινή προδοσία. [...] Αν μπορούμε να νιώσουμε πως αξίζει να παραμείνουμε άνθρωποι, ακόμα και αν αυτό δεν έχει κανένα αποτέλεσμα, τότε τους έχουμε νικήσει. - Ο Γουίνστον προς την Τζούλια

• Η διπλή σκέψη είναι η ικανότητα να έχεις ταυτόχρονα δύο πεποιθήσεις αντιφατικές μεταξύ τους και να παραδέχεσαι και τις δύο. Ένας σκεπτόμενος άνθρωπος που ανήκει στο Κόμμα ξέρει υπό ποια έννοια πρέπει να τροποποιηθούν οι αναμνήσεις του. Κατά συνέπεια, ξέρει ότι παίζει ένα παιχνίδι με την αλήθεια, αλλά, έχοντας ασκηθεί στη διπλή σκέψη, πείθει τον εαυτό του ότι η αλήθεια δεν έχει παραβιαστεί.

• «Θα συναντηθούμε εκεί όπου δεν υπάρχει σκοτάδι» - Ο'Μπράιεν, σε όνειρο του Γουίνστον

• Θυμάσαι, συνέχισε, που έγραψες στο ημερολόγιό σου "Ελευθερία είναι η ελευθερία να λες ότι δύο και δύο ίσον τέσσερα"; Ο Ο'Μπράιαν σήκωσε το αριστερό του χέρι, με την πλάτη του γυρισμένη στον Γουίνστον, με τα τέσσερα δάκτυλα εκτεταμένα και τον αντίχειρα κρυμμένο.

-Πόσα δάκτυλα είναι αυτά, Γουίνστον;

-Τέσσερα.

-Κι αν το Κόμμα πει ότι δεν είναι τέσσερα, αλλά πέντε, τότε πόσα είναι;

-Τέσσερα.

Η λέξη τέλειωσε με μια κραυγή πόνου.

• Κανείς δεν γλίτωνε ποτέ από την παρακολούθηση, και δεν υπήρχε κανείς που να μην ομολογούσε στο τέλος. Αφού είχες διαπράξει έγκλημα σκέψης, ήταν σίγουρο πως μια μέρα θα βρισκόσουν νεκρός.

• Κατά κανόνα, ο πόλεμος είναι πάντα οργανωμένος έτσι ώστε να καταβροχθίζει το πλεόνασμα που θα μπορούσε να υπάρχει αφού καλυφθούν οι στοιχειώδεις ανάγκες του πληθυσμού. Στην πράξη, υπολογίζουν τις απαραίτητες υλικές ανάγκες του πληθυσμού πάντα κάτω από πραγματικό τους επίπεδο. [...] Κρατούν όλο τον κόσμο, ακόμα και τις προνομιούχες τάξεις, κοντά στα όρια της φτώχειας, κατόπιν εσκεμμένης πολιτικής.

• Καταλαβαίνεις ότι ολόκληρο το παρελθόν, από το χτες κιόλας, έχει σβηστεί; [...] Η ιστορία έχει σταματήσει. Δεν υπάρχει τίποτα, εκτός από ένα αιώνιο παρόν όπου το Κόμμα έχει πάντα δίκιο.

• Όποιος ελέγχει το παρελθόν, ελέγχει το μέλλον. Όποιος ελέγχει το παρόν, ελέγχει το παρελθόν.

• Ο Μεγάλος Αδελφός σε παρακολουθεί.

• Ο Πόλεμος είναι ειρήνη. Η ελευθερία είναι σκλαβιά. Η άγνοια είναι δύναμη.

• Ο πόλεμος κατ' ουσίαν είναι η καταστροφή, όχι απαραίτητα της ανθρώπινης ζωής, αλλά των προϊόντων του ανθρώπινου μόχθου. Ο πόλεμος είναι ο τρόπος με τον οποίο μπορούν να καταστραφούν, να διαλυθούν στη στρατόσφαιρα ή να βυθιστούν στα βάθη της θάλασσας υλικά, που αλλιώς θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για να κάνουν τις μάζες να ζουν πιο άνετα και κατά συνέπεια να σκέφτονται περισσότερο απ' όσο είναι επιθυμητό.

• Οι μάζες δεν επαναστατούν ποτέ από μόνες τους και δεν επαναστατούν ποτέ μόνο και μόνο γιατί καταπιέζονται. Μάλιστα, όσο δεν τους επιτρέπεται να έχουν μέτρο σύγκρισης, ούτε καν παίρνουν είδηση πως καταπιέζονται.

• Πάντα, σε κάθε στιγμή, θα υπάρχει η αγαλλίαση της νίκης, η συγκίνηση να ποδοπατάς έναν ανήμπορο εχθρό. Αν θέλεις μια εικόνα του μέλλοντος, φαντάσου μια μπότα να πατάει το πρόσωπο ενός ανθρώπου — για πάντα. - Ο'Μπράιεν προς τον Γουίνστον

• Σήμερα η επιστήμη, με τη παλιά σημασία της λέξης, έχει πάψει σχεδόν να υπάρχει στην Ωκεανία. Στη Νέα Ομιλία δεν υπάρχει λέξη για την «Επιστήμη». [...] Και αυτή ακόμα η τεχνολογική πρόοδος πραγματοποιείται μόνο όταν τα προϊόντα της μπορούν να χρησιμεύσουν με κάποιο τρόπο για την περιστολή της ανθρώπινης ελευθερίας.

• Στην κορυφή της πυραμίδας (της κοινωνίας της Ωκεανίας) βρίσκεται ο Μεγάλος Αδελφός. Ο Μεγάλος Αδελφός είναι αλάθητος και παντοδύναμος. Κάθε επιτυχία, κάθε επίτευγμα, κάθε νίκη, κάθε επιστημονική ανακάλυψη, κάθε γνώση, κάθε σοφία, ευτυχία, αρετή, θεωρείται ότι πηγάζει κατ' ευθείαν από τη διοίκηση και την έμπνευση του. [...] Ο Μεγάλος Αδελφός είναι η μάσκα υπό την οποία το Κόμμα επέλεξε να εμφανιστεί στον κόσμο.

• Στο μέλλον ή στο παρελθόν, στο χρόνο που η σκέψη είναι ελεύθερη, τότε οι άνθρωποι διαφέρουν μεταξύ τους και δεν είναι μόνοι, στο χρόνο που υπάρχει η αλήθεια και αυτό που έχει γίνει δεν μπορεί να καταστραφεί.

Από την εποχή της ομοιομορφίας, από την εποχή της μοναξιάς, από την εποχή του Μεγάλου Αδελφού, από την εποχή της διπλής σκέψης — χαιρετίσματα!

[...] To έγκλημα της σκέψης δεν επιφέρει το θάνατο: το έγκλημα της σκέψης ΕΙΝΑΙ ο θάνατος.

ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ